ئەمرۆ دووشەممە ١٧/٧/٢٠٢٣ پلەکانی گەرما گەیشتن بە بەرزترین ئاست لە کاتێکدا شەپۆلی گەرما بەشێک لە نیوەگۆی باکووری سووتاند و بووە هۆی ئاگادارکردنەوەی تەندروستی و ئاگرکەوتنەوەی دارستانەکان، کە ئەمەش دوایین کاریگەرییەکانی گەرمبوونی زەوین.
لە ناوچەکانی ئەمریکای باکوورەوە بۆ ئەوروپا و ئاسیا، خەڵک ئاویان دەخواردەوە و بەدوای پەناگەدا دەگەڕان لە گەرما زۆر گەرمەکەدا، لەکاتێکدا پێشبینی دەکرێت لە چەند ڕۆژی داهاتوودا لە چەند شوێنێکی دیکە بگاتە بەرزترین ئاست.
بەگوێرەی ئاژانسی بۆشایی ئەوروپا، کە خێراترین کیشوەری جیهانە، خۆی ئامادە دەکات بۆ گەرمترین پلەی گەرمای ئەم هەفتەیە لە دوورگەکانی سیسیلیا و ساردینیای ئیتاڵیا، کە پێشبینی دەکرێت بەرزترین پلەی گەرما 48 پلەی سیلیزی بێت.
کۆڵمان پیڤی تەمەن 30 ساڵ، کاتێک کاپۆچینۆیەکی خواردەوە لە ناوەندی ڕۆما لەگەڵ هاوسەرەکەی ئانا لە سەرەتای پشوویەکی دوو هەفتەیی ئیتاڵیا. وتی: ئێمە خەڵکی تێکساسین و لەوێ زۆر گەرمە، ئێمە پێمان وابوو لە گەرماکە دەرباز دەبین، بەڵام ئێرە گەرمترە.
بەگوێرەی خزمەتگوزاری چاودێری کەشوهەوای یەکێتی ئەوروپا، مانگی حوزەیران گەرمترین پلەکانی گەرمی لە جیهاندا لە تۆمارکرد.
سەبارەت بە وڵاتانی ئاسیاش، چین بەرزترین پلەی گەرمای لە ناوەڕاستی مانگی حەوتدا لە باکوری ڕۆژئاوای وڵاتەکە ڕاگەیاند، کە تێیدا پلەی گەرما گەیشتە 52.2 پلەی سەدی لە گوندی سانباو لە ناوچەی شینجیانگ، ئەمەش بەرزترین پلەی سەدی شکاند کە شەش ساڵ لەمەوبەر تۆمارکرابوو.
هەروەها لە نزیک شاری تورپانی وڵاتی چین کە پلەی گەرمای ڕووی زەوی لە هەندێک ناوچەدا گەیشتە 80 پلەی سەدی، کاربەدەستان داوایان لە کرێکاران و خوێندکاران کردووە لە ماڵەکانیان بمێننەوە و فەرمانیان بە ئۆتۆمبێلی تایبەت کردووە بۆ پرژاندنی ئاو لەسەر شەقامە سەرەکییەکان.
لەلایەکی دیکەوە لە قوبرس کاربەدەستانی تەندروستی ڕایانگەیاند، کە پێشبینی دەکرێت پلەی گەرما تا ڕۆژی پێنجشەممە لە سەرووی 40 پلەی سەدی بمێنێتەوە، لەو وڵاتە پیاوێکی تەمەن 90 ساڵ بەهۆی گەرماوە گیانی لەدەستداوە و سێ کەسی دیکەش ڕەوانەی نەخۆشخانە کراون.
لەوڵاتی ژاپۆنی کیشوەری ئاسیا، ئاگادارکردنەوەی گەرما لە ۳۲ لە کۆی ٤٧ پارێزگای وڵاتەکە بڵاوکرایەوە، بەزۆری لە ناوچەکانی ناوەند و باشووری ڕۆژئاوا.
بە لایەنی کەمەوە 60 کەس لە ژاپۆن بەهۆی گەرماوە چارەسەریان بۆ کراوە، لەنێویاندا 51 کەس گواستراونەتەوە بۆ نەخۆشخانە لە تۆکیۆ، کەسێکیش لە شاری حەماماتسو گیانی لە دەست دا.
سەبارەت بە گەرمی ویلایەتەکانی ئەمریکاش، دۆڵی مەرگی کالیفۆرنیا، کە زۆرجار یەکێکە لە گەرمترین شوێنەکانی سەر زەوی، ڕۆژی یەکشەممە گەیشتە نزیکەی 52 پلەی سەدی، لە ویلایەتەکانی ڕۆژئاوا و باشووری ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کە ڕاهاتوون بە بەرزبوونەوەی پلەی گەرما، زیاتر لە 80 ملیۆن کەس لە ژێر ئامۆژگاریدا بوون لە کاتێکدا شەپۆلی گەرمی “بەربڵاو و سەرکوتکەر” ناوچەکەی برژاند.
لە ئەریزۆنا پایتەختی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا فینیکس حەڤدەهەمین ڕۆژی لەسەر یەک لە سەرووی 109 پلەی فەهرەنهایت (43 پلەی سیلیزی) تۆمارکرد، لە کاتێکدا پلەی گەرما ڕۆژی یەکشەممە گەیشتە 113 پلەی سەدی.
نانسی لیۆنارد، خانەنشینێکی تەمەن 64 ساڵ لە نزیک گەڕەکی پیۆریا، بە ئاژانسی فرانس پرێسی وت: “ئێمە ڕاهاتوین بۆ ۱۱۰ بۆ ۱۱۲ پلە (پلەی فەهرەنهایت) بەڵام هێڵەکان نا، تۆ تەنها دەبێت خۆت بگونجێنیت”
لە باشووری کالیفۆرنیاش چەندین ئاگر لە دارستانەکانی ناوچەی ڕیڤەرساید کە زیاتر لە 7500 دۆنم (3000 هێکتار) ی سووتاندووە و فەرمانی چۆڵکردنی دراوە.
پێشبینییە مێژووییەکان وڵاتانی ئەوروپا و ئیتاڵیەکان ئاگاداردەکاتەوە کە خۆیان ئامادە بکەن بۆ “بەهێزترین شەپۆلی گەرمای هاوین و هەروەها یەکێک لە توندترین شەپۆلی گەرما لە هەموو کاتدا” و وەزارەتی تەندروستی ئیتاڵیا ئاگادارییەکی سووری بۆ 16 شاری وەک ڕۆما و بۆلۆنیا و فلۆرێنس بڵاوکردەوە.
پێشبینی دەکرا ڕۆژی سێشەممە پلەی گەرما لە ڕۆما بگاتە 42 بۆ 43 پلەی سەدی، ئەمەش ڕیکۆردی 40.5 پلەی سەدی شکاند کە لە مانگی ئابی 2007 دا تۆمارکرا.
